Otyłość staje się obecnie jednym z głównych zagrożeń XXI wieku, ze względu na konsekwencje jakie za sobą niesie. Problem ten występuje na całym świecie i w równym stopniu dotyczy mężczyzn oraz kobiet niezależnie od stanu społecznego. Obecnie, w większości krajów, 30% - 80% dorosłych ma nadwagę.

Problem otyłości dotyczy również dzieci. W Europejskim Regionie WHO nadwaga jest najpowszechniej występującym problemem zdrowotnym wieku dziecięcego. Obecnie około 20% dzieci ma nadmierną masę ciała, a jedna trzecia z nich to dzieci otyłe. U dzieci otyłych występuje większe ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, problemów ze snem, jak również problemów psychospołecznych.

Otyłość jest rezultatem niepożądanego przyrostu masy ciała, spowodowanego dodatnim bilansem energetycznym – spożywaniem większej ilości kalorii niż jest zużywane przez danego człowieka.

U osób otyłych zwiększa się ryzyko rozwoju wielu poważnych schorzeń, takich jak cukrzyca insulinoniezależna (typu 2), choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze i udary mózgu, choroby pęcherzyka żółciowego, niektóre rodzaje raka (raka endometrium, jajników, piersi, szyjki macicy, prostaty, jelita grubego, pęcherzyka żółciowego, trzustki, wątroby i nerek) oraz pojawienia się problemów psychospołecznych.

Przyczyn epidemii otyłości jest bardzo wiele. Najczęściej jest ona spowodowana złą dietą tj. spożywaniem tłustych posiłków, produktów zawierających duże ilości cukru, brakiem w diecie owoców i warzyw oraz małą aktywnością fizyczną. Oczywiście, również czynniki genetyczne mogą wpływać na występowanie otyłości.

Otyłość a choroby psychiczne

Nadmierna masa ciała w konsekwencji może prowadzić do pojawienia się pewnych objawów, które mogą mieć związek z chorobą psychiczną. Badania wykazały, że osoby powyżej 25. roku życia, z otyłością olbrzymią, otrzymują mało wsparcia społecznego, zwłaszcza ze strony najbliższej rodziny, oraz odczuwają wysoki poziom stresu. W odniesieniu do życia społecznego osoby otyłe rzadziej wychodzą do kina lub teatru i spotykają się ze znajomymi niż osoby, które mają prawidłową masę ciała. Zauważono również dużo mniejszą aktywność fizyczną, między innymi rzadsze spacerowanie, co jest czynnikiem nasilającym utrzymywanie się nadmiernej masy ciała. Możliwe, że uboższe życie społeczne, jakie zaobserwowano u otyłych osób, ma związek z niską samooceną spowodowaną wyglądem fizycznym.

W konsekwencji otyłość może prowadzić do depresji, zaburzeń nastroju, podwyższonego poziomu agresji, czy dysfunkcji seksualnych. Wraz z otyłością występują również zaburzenia odżywiania takie jak: zespół napadowego objadania się (BED, binge eating disorder), zgłaszany aż przez 30% otyłych osób będących pacjentami poradni i różnych ośrodków w celu leczenia otyłości, syndrom jedzenia nocnego (NES, night eating disorder), często występujący wśród pacjentów z otyłością olbrzymią, bulimia nervosa oraz różnego rodzaju uzależnienia, w tym często uzależnienie od jedzenia.

Zapobieganie otyłości

Warto zapobiegać niż leczyć, dlatego istotne jest wyrobienie właściwych nawyków już u dzieci i młodzieży. Istotna jest zrównoważona dieta, spożywanie odpowiednich pokarmów w odpowiednich ilościach, co pomoże wspierać zdrowy cykl wzrostu młodego organizmu. Należy unikać napojów gazowanych i innych produktów zawierających dużo cukru i sztucznych dodatków. Ważna jest regularna aktywność fizyczna – nawet pokonywanie krótkich odległości może pomagać w zachowaniu zdrowej wagi.

Podsumowując

Otyłość to problem, wymagający uwagi nie tylko z żywieniowego punktu widzenia, ale również psychologicznego. Istotna jest świadomość ryzyka, szczególnie, kiedy można zapobiec otyłości w tak łatwy sposób. Dlatego należy dbać każdego dnia o prawidłową dietę i spędzać aktywnie wolny czas.