Skuteczne leczenie schizofrenii i wszystkich innych chorób zależy nie tylko od lekarzy. Zależy także od pacjentów. Dlaczego? Ponieważ, jeśli psychiatra dobierze odpowiedni lek i w odpowiedniej dawce, jest to ważny element leczenia, ale nie całe leczenie. Zwłaszcza jeśli pacjent nie przebywa w szpitalu, tylko jest w domu i sam powinien przestrzegać regularnego przyjmowania leków. Druga (po odpowiednim doborze leku) najważniejsza część terapii, to stosowanie się przez pacjenta do zaleceń lekarskich. Psychiatrzy używają tu różnych słów ale najczęściej stosowanym określeniem jest „współpraca pacjenta w leczeniu”.
Jak widać z tego sformułowania nie chodzi tu o podporządkowanie się wszelkim poleceniom czy bezwarunkowe wypełnianie wszystkich rozkazów. Współpraca to współpraca, czyli wspólna praca na rzecz jednego celu. Jeśli tak się to rozumie, to przebieg i wyniki leczenia mają szansę być lepsze.
Współpraca między pacjentem, a lekarzem bywa problemem w każdej dziedzinie medycyny, nie dotyczy wyłącznie psychiatrii. Wielu osobom, niezależnie od choroby na którą zapadały, zdarza się nie przestrzegać zaleceń medycznych. Ten brak współpracy może dotyczyć:
- nieregularnego przyjmowania leków, przerywania leczenia
- nie zgłaszania się na umówione wizyty
- nie przestrzegania zaleceń co do trybu życia, diety, ćwiczeń itp.
W każdej sytuacji brak współpracy może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia osoby chorej (zaostrzenia choroby), wystąpienia powikłań lub innych niekorzystnych skutków.
Artykuły w pismach medycznych podają, że brak współpracy w leczeniu może dotyczyć nawet połowy pacjentów. Mówi się także o tym, że jedna trzecia osób współpracuje w leczeniu bardzo dobrze, jedna trzecia chorych współpracuje w sposób niepełny albo nieregularny a kolejna jedna trzecia to osoby, które nie przestrzegają zaleceń lekarskich. Jakkolwiek by na to patrzeć, problem ten jest poważny i dotyczy bardzo wielu chorych. Zwykle także na początku leczenia, na przykład tuż po wypisie ze szpitala lub po rozpoczęciu leczenia w przychodni przestrzeganie zaleceń lekarskich jest lepsze i bardziej dokładne. Jednak z czasem pogarsza się i po kilku miesiącach, już nie tak wiele osób stosuje się regularnie do tego, co zalecił im lekarz. Nieprzestrzeganie zaleceń lub wybiórcze, częściowe ich przestrzeganie może mieć jednak niekorzystne skutki dla osoby, która powinna się leczyć.