Reklama:

Mobbing w szkole jako nasilające się zjawisko wśród dzieci i młodzieży

mgr Magdalena Janowska, psycholog kliniczny, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach

Ten tekst przeczytasz w 6 min.

Mobbing w szkole jako nasilające się zjawisko wśród dzieci i młodzieży

medforum

Problemy w szkole

Mobbing to pojęcie utożsamiane z pracą w wielkich korporacjach, gdzie rywalizacja pomiędzy pracownikami nie pozostawia miejsca na koleżeństwo i przyjaźń. Niestety mechanizmy typowe dla mobbingu, będące w istocie przewlekle stosowanym terrorem psychicznym, są coraz częstszym zjawiskiem w naszych szkołach.

Reklama:

Pojęcie mobbingu, rozumianego jako terror psychiczny stosowany przez grupę wobec jednostki, jest powszechnie znane szczególnie w kontekście pracy zawodowej. Analogie pomiędzy miejscem pracy a klasą szkolną są oczywiste: codzienne, wielogodzinne przebywanie w zamkniętej grupie, wzajemne zależności, wspólne obowiązki. Jedynie wiek jest niższy, co nie zawsze łączy się z łagodniejszymi formami agresji.

O mobbingu mówimy wówczas gdy większość członków grupy stosuje terror psychiczny (może być również fizyczny) wobec tej samej osoby (lub wobec dwóch, trzech) i który utrzymuje się przez dłuższy czas, stale. Nie wchodzi w zakres tego pojęcia konflikt (nawet długotrwały) pomiędzy dwoma uczniami, jak również sytuacja gdy wszyscy przez pewien czas zaczepiają osobę, która np. nie obroniła bramki i z tego powodu klasa przegrała mecz.

W każdej klasie istnieją hierarchie (choć oczywiście nie zawsze musi to prowadzić do zjawiska mobbingu). Są uczniowie bardziej lubiani i mniej, niektórzy są też traktowani jako indywidualiści a jeszcze inni jako outsiderzy. Jeżeli w danej klasie ma miejsce mobbing istnieją w niej jego sprawcy, ofiara oraz świadkowie mobbingu.

Ofiara mobbingu określana jest zazwyczaj przez grupę jako ktoś głupi, śmieszny, odpychający czy też tchórzliwy. Nierzadko zdarza się, że obelgi wobec niej są wygłaszane w obecności nauczyciela, po czym po jego sprzeciwie przybierają często bardziej wyrafinowane formy. Ofiara nierzadko pozostaje ze swoim problemem sama. Zamyka się w sobie i cierpi jeszcze bardziej niż wtedy gdyby się komuś wyżaliła. Sytuacja ta prowadzi do obniżenia poczucia własnej wartości, smutku, depresji. Często wywołuje też choroby psychosomatyczne jak: bóle głowy, zaburzenia układu pokarmowego a także wzmożone napięcie mięśniowe i wzrost podatności na infekcje.

fot. ojoimages

W swojej pracy zawodowej spotkałam się z pacjentką, która trafiła do szpitala z powodu silnych bólów brzucha oraz wyczerpania. Po około dwóch tygodniach, wielu wykonanych badaniach przyznała się, że jest ofiarą agresji w klasie. Gdy ją zmieniła (praktycznie zaraz po wyjściu ze szpitala, w czym też bardzo pomogli jej rodzice, którzy wcześniej nie mieli pojęcia o cierpieniach córki), dolegliwości ustąpiły.

Zazwyczaj większą agresję fizyczną wobec ofiary przejawiają chłopcy, jednakże agresja dziewcząt może być na pozór bardziej niewinna, ale raniąca jeszcze dotkliwiej. Szczególnie zagrożeni pozycją outsidera są uczniowie, którzy różnią się od reszty grupy: pochodzą z innej okolicy, mówią w innym dialekcie, wykazują anomalie fizyczne (np. są bardzo otyli, mają dużą wadę zgryzu), zachowują się inaczej, reprezentują inne poglądy życiowe czy są innego wyznania albo tez kibicują innej drużynie futbolowej.

Każda ofiara mobbingu chce zrezygnować ze swej roli w związku z czym podejmuje różne strategie działań, by uwolnić się od niej. Sposoby te jednakże z reguły nie przynoszą żadnych korzyści w tym względzie, co jeszcze bardziej obniża poczucie wartości ofiary. Zachowania te utrwalają się, co w konsekwencji powoduje jeszcze gorsze stanowisko grupy. Najczęstszymi postawami ofiary są:

  • typ trudnego człowieka, który z powodu wielu negatywnych doświadczeń w kontaktach z innymi stał się nieufny; podejrzewa on, że wiele sytuacji (które dla innych są całkowicie neutralne) jest próbą szykanowania jego osoby, podłością akcją skierowaną przeciwko niemu, dlatego też należy przez cały czas zachowywać ostrożność
  • chwalipięta – próbuje udawać lepszych, chwaląc się niezwykłymi osiągnięciami (często wymyślonymi) czy też szczególnym majątkiem; by zaskarbić sobie łaski grupy przynosi nierzadko do szkoły drogie sprzęty oraz wraca uwagę markowymi ubraniami
  • błazen klasowy
  • ucieczka z grupy – poprzez wagary, ale też ucieczka w chorobę

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Inne tematy

🍁🎉 KONKURS! Jesienna chandra: jak sobie z nią radzić? Odpowiedz na pytanie i wygraj zestaw kosmetyków! 🍁🎉
Cześć Wszystkim! Mamy przyjemność ogłosić, że właśnie ruszył nasz nowy serwis: Medforum.pl! 🚀 Na tej platformie znajdziesz najbardziej aktualne informacje, artykuły i porady z zakresu farmacji, ...
Chcemy poznać Twoją opinię!
Cześć! 🌟 Chcielibyśmy jako Redakcja Serwisu poznać Twoją opinię na temat tworzonych przez nas treści: newsów, porad i artykułów pochodzących spod pióra lekarzy, a także copywriterów medycznych. ...
Edycja na portalu uciążliwa
Dzień dobry, Na tym portalu edycja jest trudna. Gdy wpisuje się jakiś temat lub wątek to łatwo go napisać. Natomiast podczas edytowania pojawiają się fragmenty kodu html. Sądzę, że to raczej proble...
Treści blokowane przez moderatora.
Szukam, fajnego, w miarę moderowanego forum. Natomiast nie rozumię dlaczego wiele postów ludzi tutaj jest blokowana, czyli jest nie widzoczna . Mimo iż większość tych postów nie łamie absolutnie nic...
Psychiatria.pl to teraz ForumPsychiatryczne.pl
Drodzy Użytkownicy! Witamy na nowej odsłonie serwisu ForumPsychiatryczne.pl, który zastępuje dawny serwis Psychiatria.pl. Zmiany w serwisie oraz na forum dotyczą całej szaty graficznej i nie...
Co czytacie ?
Jak w temacie, co aktualnie czytacie ?
Reklama:
Reklama: