Kto jest alkoholikiem? Czym różni się spożycie alkoholu (tzw. upojenie proste) od uzależnienia? Nadużywanie alkoholu w nieubłagany sposób prowadzi do powikłań psychiatrycznych i somatycznych. Alkoholizm jest postępującą chorobą, którą należy leczyć.
Reklama:
Spis treści:
Czym jest alkoholizm?
Uważa się, że uzależnienie od alkoholu (alkoholizm) to:
1. Codzienne picie ok. 0,5 l. mocnego alkoholu lub odpowiednika w celu utrzymania zadowalającego funkcjonowania.
2. Regularne picie sobotnio-niedzielne dużych ilości alkoholu.
3. Ciągi picia co najmniej dwudniowe występujące naprzemiennie z okresami trzeźwości.
2. Regularne picie sobotnio-niedzielne dużych ilości alkoholu.
3. Ciągi picia co najmniej dwudniowe występujące naprzemiennie z okresami trzeźwości.
Charakterystyczne zachowania człowieka uzależnionego od alkoholu:
- niemożność powstrzymania się od picia lub ograniczenia ilości alkoholu spożywanej jednorazowo
- przerwy w życiorysie
- kontynuowanie picia pomimo istnienia choroby, która pogarsza się w następstwie picia (np. nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, anemia, marskość wątroby)
- spożywanie alkoholi niekonsumpcyjnych (zwanych przez alkoholików "wynalazkami"), np. spirytusu salicylowego, denaturatu
- nieświadomość przymusu picia
- umieszczania alkoholu na szczycie hierarchii potrzeb
- tolerancja alkoholu (tzw. "mocna głowa") w pierwszym okresie picia; potem w wyniku uszkodzenia wątroby, która oczyszcza krew z alkoholu, tolerancja na alkohol słabnie, dlatego alkoholik upija się mniejszą ilością alkoholu niż przeciętny człowiek
- objawy abstynencyjne po zaprzestaniu picia (np. nocne poty, drżenie poranne, wymioty poranne, drgawki - tzw. padaczka alkoholowa, majaczenie drżennne)
- pozorna trzeźwość przy utrzymywaniu się stężenia alkoholu we krwi (zjawisko tolerancji).
Jako ciekawostkę można nadmienić, iż zapach, jaki czuć od chorego pochodzi z zanieczyszczeń w produkcji alkoholu i nie jest wiarygodnym objawem w rozpoznaniu alkoholizmu.
Epidemiologia alkoholizmu
W Polsce procent wódki w strukturze picia wynosi 80 %. 8 razy częściej uzależniają się mężczyźni. Mężczyźni piją najwięcej między 20-30 r.ż., kobiety 30-40 r.ż.
Zwykłe upojenie się alkoholem (upojenie proste)
Upojenie proste powoduje dość często spotykany zespół objawów. Zachowanie człowieka ulega zmianom, wzrasta agresja i pobudzenie, spada koncentracja uwagi, nastrój staje się chwiejny i łatwo przechodzi od euforii do smutku. Towarzyszy temu zamazanie mowy i zaburzenie koordynacji ruchowej. Czasami naturalne cechy osobowości (np. podejrzliwość) ulegają wzmocnieniu, u innego człowieka mogą z kolei pojawić się nowe cechy (np. u człowieka nieśmiałego otwartość i pewność siebie). W tym stanie odhamowania może dochodzić do czynów kryminalnych oraz urazów i wypadków.
W ciężkim zatruciu alkoholem dochodzi do śpiączki, zwolnienia a nawet zatrzymania oddychania oraz spadku temperatury ciała. Przedłużająca się śpiączka stanowi zagrożenie życia. Ciężkie upojenie alkoholem wymaga leczenia szpitalnego w ramach Oddziału Intensywnej Terapii.
Powikłania psychiatryczne w przebiegu uzależnienia od alkoholu
Nadużywanie alkoholu w nieubłagany sposób prowadzi do uzależnienia i powikłań psychiatrycznych. Należą tutaj:
1. Zespół abstynencyjny
Występuje on 12-24 h po zaprzestaniu picia. Po tym okresie mogą wystąpić objawy takie jak: drżenie kończyn i języka, przyśpieszenie akcji serca, nadciśnienie, wzmożenie potliwości, nudności, wymioty, biegunka, lęk, drażliwość, bóle głowy, bezsenność. Objawy te mogą utrzymywać się do 1 tygodnia.
Leczeniem zespołu abstynencyjnego zajmuje się psychiatra.
Leczeniem zespołu abstynencyjnego zajmuje się psychiatra.
2. Drgawki alkoholowe (tzw. "padaczka alkoholowa")
Napad drgawek może wystąpić w 2-3 dobie po zaprzestaniu picia alkoholu. Przebiega on w sposób typowy dla dużego napadu padaczkowego: z utratą przytomności, uogólnionymi drgawkami, mimowolnym oddaniem moczu, czasami z przygryzieniem języka.
W razie wystąpienia drgawek należy zabezpieczyć chorego przed urazami i skontaktować się z pogotowiem.
W razie wystąpienia drgawek należy zabezpieczyć chorego przed urazami i skontaktować się z pogotowiem.
3. Majaczenie alkoholowe (majaczenie drżenne, delirium tremens)
Majaczenie alkoholowe jest poważną i ostrą psychozą. Podobnie jak drgawki alkoholowe majaczenie pojawić się może w 2-3 dniu po zaprzestaniu picia. Nasilonym objawom abstynencyjnym towarzyszą zaburzenia świadomości - chory nie wie gdzie jest, czasami nie jest w stanie podać danych personalnych, nie potrafi podać dokładnej daty. Mogą pojawiać się omamy (najczęściej wzrokowe i słuchowe) i urojenia.
Majaczenie alkoholowe jest stanem zagrożenia życia. Leczenie majaczenia powinno odbywać się w szpitalu.
Majaczenie alkoholowe jest stanem zagrożenia życia. Leczenie majaczenia powinno odbywać się w szpitalu.
4. Halucynoza alkoholowa
Zaczyna się 2-3 dni po zaprzestaniu picia. Objawem choroby są omamy słuchowe najczęściej grożące lub komentujące zachowanie chorego.
Leczeniem powinien zajmować się psychiatra.
Leczeniem powinien zajmować się psychiatra.
5. Zespół amnestyczny
Głównym objawem są zaburzenia pamięci świeżej i dawnej. Luki pamięciowe pokrywane są tzw. konfabulacjami tj. fałszywymi wspomnieniami. Chory człowiek jest przekonany o ich prawdziwości. Przyczyną zespołu amnestycznego jest niedobór witaminy B1. Leczenie polega na podawaniu dużych dawek witaminy domięśniowo. Podawanie jej drogą pokarmową nie ma sensu z powodu złego wchłaniania z przewodu pokarmowego.
Czasami zespół amnestyczny jest początkiem otępienia.
Czasami zespół amnestyczny jest początkiem otępienia.
6. Depresja
Objawy depresji mogą pojawić się w trakcje leczenia objawów abstynencyjnych. Wymagają konsultacji psychiatrycznej, ponieważ depresja może skłonić człowieka do powrotu do picia alkoholu. Alkoholizm może być też formą samo leczenia się człowieka, chorującego na depresję; wiadomo bowiem, iż alkohol wywiera działanie euforyzujące. Osoby uzależnione od alkoholu częściej niż w populacji ogólnej popełniają samobójstwo.
Powikłania somatyczne w przebiegu uzależnienia od alkoholu
- zanik mózgu
- choroba mięśnia sercowego (kardiomiopatia)
- marskość wątroby
- nadciśnienie
- zanik mięśni
- impotencja
- niedokrwistość (anemia)
- uszkodzenie płodu (nawet małe ilości alkoholu spożywane w czasie ciąży mogą powodować poważne uszkodzenie płodu!)
Jak leczyć alkoholizm?
Leczeniem zajmują się wyspecjalizowane ośrodki leczenia odwykowego. Po zakończeniu leczenia chory nadal powinien uczęszczać na zebrania Anonimowych Alkoholików. Warunkiem sukcesu jest całkowita abstynencja! Do końca życia człowiek pozostaje alkoholikiem, który nie pije. Przy pierwszej próbie powrotu do alkoholu nie będzie on w stanie przestać pić. Pomocne jest leczenie farmakologiczne prowadzone przez psychiatrę. Polega ono na uczulaniu na alkohol, podawaniu środków zmniejszających głód alkoholu oraz leczeniu towarzyszącej depresji lub innych powikłań psychiatrycznych.
Rola rodziny i otoczenia w leczeniu alkoholika
Rodzina i otoczenie (znajomi, przyjaciele) powinni potępić postępowanie chorego i zmusić go do leczenia. Nie pomaga współczucie i tłumaczenie zagrożeń, jakie niesie ze sobą alkohol. Człowiek chory manipuluje otoczeniem, kłamie innych i siebie, stąd czasami konieczne jest radykalne postępowanie.
