Powyższy fragment definiujący schizofrenię, wedle klasyfikacji ICD –10, jest zapewne znany doskonale czytelnikom portalu psychiatria.pl i nie widzę potrzeby dalszego go cytowania. Jestem również przekonany co do pełnej znajomości klasyfikacji i charakterystyki zaburzeń schizofrenicznych, z którym to zaburzeniem psychiatra spotyka się dość często. Fakt dobrej znajomości, szeroko pojmowanego zagadnienia schizofrenii u osób zajmujących się zawodowo chorobami psychicznymi nie dziwi. Ciekawym zagadaniem będzie natomiast pytanie o znajomość i podejście do tej tematyki społeczeństwa.

W poniższym artykule przedstawię zagadnienie społecznego postrzegania schizofrenii i cierpiących na nią osób w świetle szerokich badań przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej. W związku z bardzo dużą ilością zadanych respondentom pytań oraz uzyskaniu w ten sposób bardzo obfitego materiału statystycznego artykuł ten składać się będzie z kilku części, z pośród których każda traktowała będzie o innym aspekcie szerokiego zagadnienia pt. Polacy o schizofrenii i chorych na schizofrenię.
W roku 2001 CBOS przeprowadził badanie ankietowe „Omnibus” na tysiącosobowej grupie osób, próba ta była reprezentatywna dla społeczeństwa polskiego w związku z czym wyniki tychże badań można, z bardzo dużą trafnością, uogólniać na cały naród. Jest to dotychczas jedyne tego typu badanie poświęcone schizofrenii i osobą chorym na to zaburzenie. Wcześniejsze badania z roku 1975 oraz 1996 i 1999 podejmowały zagadnienie społecznego postrzegania osób chorych psychicznie oraz ich choroby lecz bez szczególnego uwzględnienia konkretnych zaburzeń. W artykule podejmuję analizę wyników uzyskanych przez CBOS i przedstawionych w publikacji pt. Polacy o schizofrenii i chorych na schizofrenię .

 

fot. pantherstock

Podstawą tworzenia i funkcjonowania stereotypów społecznych jest stopień poinformowania społeczeństwa. Wydaje się oczywistym założenie mówiące, iż im częstszy kontakt i pełniejsza wiedza na temat schizofrenii tym mniej uprzedzeń czy błędnych poglądów na jej temat. Według mnie podstawowym pytaniem zadanym respondentom, z którego wyjść można do dalszych rozważań, było pytanie: Czy słyszał(a) Pan(i) kiedyś coś na temat choroby psychicznej nazwanej schizofrenią? Odpowiedzi twierdzącej w formie Tak i sporo wiem stanowiły 11% , odpowiedzi Tak, ale niewiele wiem na ten temat 61%, odpowiedzi przeczącej Nie udzieliło 26% respondentów. Widać więc wyraźnie, iż trochę więcej niż jedna czwarta społeczeństwa otwarcie przyznaje się do braku informacji na temat schizofrenii oraz że jedynie jedenaście procent uważa się za osoby dobrze poinformowane i posiadające dużą wiedzę w tym zakresie. Dokładniejsza analiza wyników pozwala zauważyć, iż jedenastoprocentowa grupa osób najlepiej poinformowanych składa w zdecydowanej większości z osób posiadających wyższe wykształcenie z których to 29% odpowiedziało Tak i sporo wiem, 67% Tak, ale niewiele wiem i jedynie 3% Nie. Sytuacja zmienia się stopniowo wraz z obniżaniem się poziomu wykształcenia respondentów. W grupie osób odpowiadających przecząco na zacytowane powyżej pytanie dominowały osoby z wykształceniem podstawowym, które w 44% odpowiadały Nie, 48% Tak, ale niewiele wiem i w 5% Tak i sporo wiem.