Kryteria nadużywania alkoholu

Wypicie 4 drinków dziennie powoduje większe prawdopodobieństwo wystąpienia:

• marskości wątroby (częściej w śród mężczyzn),
• urazów,
• nowotworów ucha, nosa, krtani, przełyku i wątroby (częściej wśród kobiet),
• choroby niedokrwiennej serca (równe prawdopodobieństwo wśród kobiet i mężczyzn),
• udaru mózgu.

 

1 drink to kufel piwa (0,7 l), kieliszek wina (120 ml) lub ok. 70 ml 40% alkoholu.

 

Umiarkowane spożycie alkoholu to 1 drink dziennie w ciągu dnia wypity przez kobietę lub 2 drinki w przypadku mężczyzny. Umiarkowane picie zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca w populacji mężczyzn w wieku > 40 lat i kobiet > 50 r.ż.. Nie wykazano takiego działania alkoholu dla większej liczby drinków wypitych w czasie dnia ani też w niższych grupach wiekowych. Umiarkowane picie zwiększa ryzyko choroby Więcej niż 3 drinki dziennie zwiększają ryzyko wystąpienia nadciśnienia. Uważa się, że ryzykowne picie (prowadzące do uzależnienia) to spożywanie więcej niż jednego drinka przez kobiety i dwóch przez mężczyzn. Nadużywanie alkoholu jest zwykle oceniane jako spożywanie więcej niż 3 drinków dziennie.

Epidemiologia

Ocenia się, że pije około 40% społeczeństwa a ok. 30% zachowuje abstynencję przez całe życie. Nadużywa alkoholu od 7,5 – 9,5% populacji. Wśród osób, które były uzależnione powrót do kontrolowanego picia dotyczy mniej niż 10% osób. Abstynencja trwająca 5 lat nie uwalnia od uzależnienia. W ciągu 2 lat po tym okresie do picia wraca 40% mężczyzn utrzymujących wcześniej abstynencję.

Ocenia się, że nadużywanie alkoholu jest częstsze wśród osób z niższym wykształceniem. Ocenia się, że zaczynają oni nadużywać alkoholu 10 lat wcześniej niż osoby z wyższym wykształceniem. Osoby z wyższym wykształceniem dłużej potrafią kontrolować picie.

Mężczyźni uzależniają się od alkoholu 2,5 razy częściej niż kobiety. W wieku starszym (>65 r.ż.) mężczyźni nadużywają alkoholu ok. 4 razy częściej niż kobiety. Rozpowszechnienie nadużywania alkoholu maleje z wiekiem i w populacji osób starszych wynosi około 3%. Kobiety słabiej niż mężczyźni metabolizują alkohol. Chociaż kobiety uzależniają się zwykle później niż mężczyźni proces uzależnienia postępuje u nich szybciej stąd kobiety wcześniej niż mężczyźni rozpoczynają leczenie.

Osoby, które wcześnie zaczynają palić papierosy częściej mają problemy z nadużywaniem alkoholu. Z kolei osobom nadużywającym alkoholu trudniej jest rzucić palenie.

 

fot. pantherstock

Alkoholizm jest częstszy we Francji niż we Włoszech, pomimo podobnego spożycia alkoholu na osobę.

Rola lekarza w rozpoznaniu problemu alkoholowego

Ocenia się, że alkoholizm jest rozpoznawany rzadziej niż występuje. Pytanie: „Jak dużo Pan/Pani pije?” ma zaledwie 50% czułość dla rozpoznawania problemu alkoholowego. Z kolei jeżeli na pytanie: „Kiedy piłeś ostatniego drinka?” pacjent odpowiada: „W ciągu 24 g” powinno to być sygnałem alarmowym dla lekarza. Mniej niż połowa (10 – 50%) pacjentów, którzy przychodzą do lekarza z problemem alkoholowym jest pytanych o ten problem. Często jest to związane z postawą pacjenta, który zaprzecza jakoby miał problem z nadużywaniem alkoholizmu. Częściej alkoholizm rozpoznawany jest w grupie osób, które mają zaburzenia osobowości typu dyssocjalnego (konflikty z prawem, niepodporządkowywanie się normom społecznym) niż u osób, których picie jest spowodowane przeżywaniem lęku i depresji. Lekarze mogą mieć tendencje do nie rozpoznawania alkoholizmu z powodu negatywnych konotacji społecznych tego zjawiska lub własnych problemów z alkoholem. Ostrzeżenie przez alkoholizmem pacjenta, który nadużywa alkoholu zmniejsza prawdopodobieństwo rozwinięcia się alkoholizmu.

Prostym testem o dużej czułości w rozpoznawaniu problemu alkoholowego jest test CAGE (czyli klatka). Są to cztery pytania:

 

1. Czy często czułeś, że powinieneś ograniczyć picie alkoholu?
2. Czy ludzie złościli cię krytykując twoje picie alkoholi?
3. Czy kiedykolwiek czułeś się źle lub też winny z powodu swojego picia?
4. Czy kiedykolwiek rozpoczynałeś dzień od drinka, który pomagał ci uciszyć nerwy lub opanować kaca?

 

U osób, które odpowiedzą „TAK” na więcej niż dwa pytania występuje siedem razy większe prawdopodobieństwo, że są uzależnione od alkoholu.